Tentoonstelling over de april mei staking 1943 en het verzet in de voormalige gemeente Weerselo

Maria gaf een inleiding over het ontstaan van de April Mei staking met name in Hengelo waar de bekendheid groot is en over het verzet. Maria: ”Vanaf 1 april t/m mei 2023 organiseert de Heemkunde Oalde gemeente Weersel in de Stiftswijzer op het Stift een tentoonstelling over de staking die tachtig jaar geleden plaatsvond en waarbij drie personen uit Weerselo aan de dood zijn ontsnapt. Donderdag 29 april 1943. Het begin van de landelijke staking.  Een protest tegen de oproep dat oud-militairen die in 1940 gevochten hadden zich moeten melden in Amersfoort. Zij worden ingezet om te gaan werken in Duitsland: de Arbeitzeinsatz. Bij machinefabriek Stork legt men uit protest het werk neer. Bijna drieduizend mensen staken. Femy Efftink de telefoniste van Stork belt de contacten met het verzoek om mee te staken. Dat wordt massaal opgevolgd. Vrijdag 30 april 1943 de berichtgeving in de kranten. Ook werd er gestaakt bij de zuivelfabrieken in Weerselo en Saasveld, de zgn. Melkstaking. Daarop werd op 30 april door de Duitsers het Standrecht afgekondigd, opdat er weer gewerkt zou worden. Op tegenwerking stond de doodstraf. Dit moest door de burgemeesters worden verspreid en opgeplakt zodat iedereen er kennis van kon nemen. Burgemeester Scholtens saboteerde de boel door te zorgen dat hij de hele dag afwezig was, waardoor dit bericht niet verspreid was. Op 1 mei 1943 werd burgemeester H.W.J. Scholtens samen met de directeur van de zuivelfabriek G.A.M. Bongers en de voorzitter J.H. Banierink opgepakt door de Duitsers in verband met de staking op de melkfabriek. Ze werden meegenomen naar Hengelo en daar verhoord. Doordat het Standrecht niet was afgekondigd in Weerselo konden ze niet worden berecht en werden burgemeester Scholtens en Banierink weer vrijgelaten. Bongers weigerde een verklaring te tekenen, wat hij uiteindelijk onder protest wel heeft gedaan. Hij werd daarop nog drie weken opgesloten in het zgn. Oranjehotel, de beruchte gevangenis te Scheveningen”.

De Heemkunde kan dit verhaal vertellen omdat burgemeester Scholtens hierover schreef in een dagboek dat hij bijhield in de oorlogsperiode. Dit dagboek was onleesbaar en is leesbaar gemaakt door Truus van ’t Hof en daarna aangevuld door Jan Derkman en Mariët Blokhuis. De directeur van de zuivelfabriek van Weerselo G. Bongers zat drie weken gevangen in de beruchte gevangenis in Scheveningen, het Oranjehotel. Van hem heeft de Heemkunde een brief waarin hij verslag doet van zijn verblijf daar. Tevens gaat de Heemkunde in op het verzet in de oorlog. Wie waren die soldaten zonder uniform, die zoveel mensen hebben geholpen weer thuis te komen of hebben laten onderduiken. Denk aan de familie Brummelhuis en Kooiker, Gerard Hesselink, Johannes Ebbers, Jan Kroeze, Karel ter Laak, Jan Vos, Gerard Senger en de familie Juninck”. In de tentoonstelling gaat de Heemkunde in op het verloop van de staking maar ook op de razzia’s die daarop volgden, gevolgd door het massale onderduiken voor de Arbeitseinsatz. Er werd nog een film gedraaid over de April Mei staking. Voor velen kwamen er bekende gezichten voorbij. Een emotioneel moment waarop je vader, opa of een neef te zien was. Verhalen die bij sommigen niet bekend waren werden in de video weergegeven.

Een indrukwekkende middag. Na afloop werd in het bijzijn van alle aanwezigen een bord onthuld door Carmen Scholtens, dochter van burgemeester Scholtens en werd de tentoonstelling geopend. Vanwege het slechte weer was de opening in de Stiftsschool. Na het officiële gedeelte was het tijd om gezellig na te praten onder het genot van een hapje en een drankje

De tentoonstelling is van 1 april tot 31 mei te zien in de Stiftswijzer Deze is dagelijks van 9.00 tot 18.00 uur geopend en de toegang is gratis. Ook voor mindervaliden is de Stiftswijzer toegankelijk.

Ine Flinkers