“Dank Tubbergen, dank kapelaan Koopmans”

BOEKENNIEUWS: Tachtig jaar later - Vier de vrijheid

Wat me verbaasde, was het vrijwel volledig ontbreken van vlagvertoon in Tubbergen. Geen enkel teken van herdenking, zelfs niet bij het gemeentehuis. Dat voelde niet gepast, dus besloot ik de burgemeester een berichtje te sturen.

“Met dit schrijven wil ik u vriendelijk attenderen op een bijzondere en gedenkwaardige datum: vandaag is het exact 80 jaar geleden dat Tubbergen werd bevrijd. Een mijlpaal die niet alleen historisch van grote betekenis is, maar ook een moment van gezamenlijke herinnering en dankbaarheid verdient. In het licht van deze herdenking wil ik u beleefd verzoeken om de nationale driekleur te laten uithangen bij het gemeentehuis en andere openbare gebouwen in de gemeente. Dit eenvoudige, maar krachtige gebaar onderstreept onze waardering voor de vrijheid waarin wij al acht decennia mogen leven, en eert de offers die daarvoor zijn gebracht. Ik vertrouw erop dat de gemeente het belang van deze dag erkent en op passende wijze zal markeren.”

En jawel – 's middags zag ik de vlag fier wapperen bij het gemeentehuis (overigens nog gevolgd door een bedankje van de burgemeester). Een klein gebaar, maar met grote zeggingskracht. Soms komt herdenken niet van bovenaf, maar van onderop. Soms begint het met één vlag.

Diezelfde geest van herinnering klinkt door in de brief van Piet Oudelaar, inmiddels 92 en woonachtig in Tilburg. In de hongerwinter van 1944-1945 was hij nog maar een jongen van twaalf, geëvacueerd uit het westen en opgevangen door een warm gezin in Tubbergen. Zijn dankbaarheid is onverminderd groot. Hij stuurde bakker Herbert Koopmans recent een brief:

“Koopmans, de priester van de St. Gertrudisparochie in Utrecht, hij, die het met connecties voor elkaar kreeg kinderen naar Tubbergen te verkassen, kinderen om uit te delen in de parochie! Dit alles in de hongerwinter 44-45.

KOOPMANS, mag gerust in hoofdletters, hij stond voor zijn parochianen. Een TUKKER uit Tubbergen, zoon van de Bakker, hij zou het waard zijn opgenomen te worden in de rij van heiligen, een losse opmerking, nee, ik MEEN het.”

Piet Oudelaar zag de bevrijders komen. Hij stond naast bakker Koopmans toen de Canadese tanks door de bocht van de Grotestraat denderden en het wegdek open schuurden.

“Ik verbleef bij het echtpaar Ter Haar-Wassink en speelde met de dorpsjeugd. Het was voor mij een onbezorgde tijd. Voor mij dankzij kapelaan Koopmans en zijn familie.

Dank Tubbergen, dank kapelaan Koopmans. En bakker Koopmans, wees trots op dit prachtige familielid.

Kapelaan Koopmans – DANK!”

Tachtig jaar na dato leeft zijn verhaal voort, niet als geschiedenis in een boek, maar als levende herinnering in een mens. Tachtig jaar vrijheid. Dat is geen vanzelfsprekendheid. Het vraagt om waakzaamheid, om bewustzijn. Om daden – hoe klein ook. Een vlag. Een brief. Een herinnering, hardop uitgesproken.

Tubbergen, vier de vrijheid. Hopelijk ook in de komende jaren. Herdenk. Vlag. Niet omdat het moet. Maar omdat het mág.

Martin Paus