BOEKENNIEUWS: Andreaspenning voor Metje Blaak

Rutger Groot Wassink
“Als tiener werkte je in een fabriek in Almelo, maar dat was niks voor jou. “Na twaalf ambachten en dertien ongelukken”, zoals je zelf schreef, en een tussenstop in een ziekenhuis, kwam je in Amsterdam terecht. Op de Wallen, om precies te zijn: je ging als sekswerker aan de slag. So far so good: jouw eigen keuze voor ‘het oudste beroep ter wereld’. Maar al gauw kwam je erachter hoe kwetsbaar en hoe rechteloos de meeste sekswerkers waren. Dat moest veranderen. En omdat niemand anders het deed, deed jij het. Als eerste in de wereld richtte je een belangenvereniging op om de positie van sekswerkers te verbeteren: De Rode Draad. Zowel ter ondersteuning van individuele sekswerkers, ook in hun privéleven, als in de strijd voor emancipatie en gelijke behandeling.

Je schreef Witboek, over hoe sekswerkers zelf hun geldzaken kunnen regelen.” En met het boek De trukendoos gaf je heel openhartig praktische adviezen aan collega’s. Je maakte de wereld duidelijk dat sekswerkers niet altijd het slachtoffer zijn en dat je ze met ‘reddersgedrag’ niet serieus neemt. Geef sekswerkers in plaats daarvan de ruimte om hun eigen keuzes te maken, zo hield je ons voor. En maak het ook allemaal niet zwaarder dan nodig. Voor jou was het, zoals je schreef in je autobiografie, “één groot theater met pruiken, hoeden en verkleedpartijen.” Een leven waar je later nog weleens naar terugverlangde, omdat je “elke dag de hoofdrol speelde, het script schreef én de regie in handen had.”

Als woordvoerder van de sekswerkers gaf je duidelijk en accuraat commentaar op de actualiteit. Je kennis, taalvaardigheid en onverbloemde optreden vielen op, en je liet je door niemand intimideren. Maar vooral dat schrijven beviel je wel. Er zouden nog bijna 20 boeken volgen. Kinderboeken, romans, voorlichtingsboeken, biografieën, zoals die over jouw vriend Theo, die je hier de laatste acht jaar van zijn leven met veel liefde, geduld en ook humor hebt verzorgd. En je ontdekte in de loop der jaren ook nog andere talenten. Fotografie, documentaires maken, kinderfilms. Je zocht zelf uit hoe het moest, en ging het met minimale middelen maken. Dat werkte wonderwel: het was goed, het was speels, en recht uit het hart.

Je had zelfs een eigen programma op Salto: Metje TV, een luchtig programma, met minimale middelen gemaakt, over het leven in De Pijp. Mensen van alle leeftijden, ook die normaal hun huis niet uitkwamen, verzamelden zich bij Ratatouille om erbij te zijn. Metje ten voeten uit. Want door jouw geweldige energie in alles wat je aanpakt, en door mensen een rol te geven, geef je mensen eigenwaarde, breng je mensen samen, en ontstaan er nieuwe contacten en vriendschappen in de buurt. Je bent een onvervalste bruggenbouwer, en dat is dat is onbetaalbaar.

Mensen die jou goed kennen omschrijven je als ongebonden, welbespraakt, open en vriendelijk. Een sprankelende Amsterdamse die haar omgeving steeds verrast met nieuwe initiatieven. Je bent echt geïnteresseerd in de mensen die je ontmoet, en altijd bereid een helpende hand toe te steken. Als mensen in de problemen zitten, maar net zo goed als dieren je hulp nodig hebben.

Iemand schreef over jou: “een fantastisch mens, daar hebben we er meer van nodig!” En zo is het.

Want, beste Metje, Met wie je bent en wat je doet, ben je een boegbeeld van waar onze stad voor staat: vrijheid, emancipatie, lef en creativiteit. Ik wil je bedanken voor jouw inzet voor de rechten van sekswerkers, voor jouw artistieke producties en voor jouw bijdrage om de stad te inspireren en bij elkaar te houden. En ik kom niet met lege handen. Want voor mensen die heel belangrijk zijn voor Amsterdam hebben we de Andreaspenning, en die mag ik nu aan je uitreiken. Van harte gefeliciteerd!”

Waardering en erkenning
Metje Blaak, een pionier, een strijder en een verbinder. Dat de stad Amsterdam haar de Andreaspenning toekent, is lovenswaardig. Het is een gebaar van waardering én vooral een erkenning voor een leven in dienst van emancipatie, waardigheid en gemeenschap. In haar jarenlange inzet voor emancipatie, rechtvaardigheid en de rechten van sekswerkers gaf zij stem en gezicht aan een vaak vergeten groep. Zoals de kranten terecht kopten: “Amsterdam eert oprichter belangenorganisatie sekswerkers” (Reformatorisch Dagblad) en “Ex-sekswerker Metje Blaak krijgt hoogste onderscheiding van stad Amsterdam” (De Telegraaf).

De uitreiking van de Andreaspenning aan Metje Blaak vormde een prachtige bekroning van haar levenswerk. In combinatie met haar indrukwekkende documentaire over Theo Hermans werd het een enerverende middag die ik – en ongetwijfeld ook de andere genodigden – niet snel zal vergeten.

Martin Paus